TERTULIA ZIENTIFIKOA - EKAITZAK
Egun on ekipo!!
Klasean noizbait tertulia zientifikoak egin izan ditugu. Oraingoan klima eta eguraldiaren gaiarekin erlazionatuta ekaitzen inguruko testu bat proposatu dizuegu. Tertulian bezala beheko partean zuen iruzkinak sartu ditzakezue, aprobetxatu hemen interneteko estekak jarri daitezkela.
Animo!!!
Klasean noizbait tertulia zientifikoak egin izan ditugu. Oraingoan klima eta eguraldiaren gaiarekin erlazionatuta ekaitzen inguruko testu bat proposatu dizuegu. Tertulian bezala beheko partean zuen iruzkinak sartu ditzakezue, aprobetxatu hemen interneteko estekak jarri daitezkela.
Animo!!!
Bitxikeria: Gizakiak betidanik bizitzen zituzten egoerei erantzun bat ematen saiatu izan da. Pentsamendu zientifikoa piztu baino lehen,eguraldiarekin erlazionatutako gauzak jainko eta jainkosen bidetik erantzuna ematen saiatu ziren.
Vikingoek adibidez ekaitzak Thor jainkoak bere mailuarekin (Mjölnir) sortzen zituela uste zuten, mailu honekin zerua kolpatuz tximistak eta trumoiak sortzen zituelarik. Bai, bai, gaur egungo superheroe pelikuletan agertzen den Thor berdina da, baina azken hau pixka bat modernoagoa.
Hemen duzue atzo egondako ekaitzan Maxek garabatutako bideotxo bat:
Vikingoek adibidez ekaitzak Thor jainkoak bere mailuarekin (Mjölnir) sortzen zituela uste zuten, mailu honekin zerua kolpatuz tximistak eta trumoiak sortzen zituelarik. Bai, bai, gaur egungo superheroe pelikuletan agertzen den Thor berdina da, baina azken hau pixka bat modernoagoa.
Hemen duzue atzo egondako ekaitzan Maxek garabatutako bideotxo bat:
eta Malenak bidalitako beste bat:
Kaixo, ni aukeratu dudana da "Gehienetan eguraldi narrasa eta gogoorra dakarte, haize-bolada indartsuak eta euri-jasa handiak , eta beharbada tenperaturaren batbateko aldaketa".Aukeratu dut zergatik ez nekien zer zen narrasa eta da nola dembora, agur.
ErantzunEzabatuKaixo denoi hemen nire tertulia zientzifikoa eta bilatu dudan informazioa.
ErantzunEzabatuEKAITZAK:Ni txikia nintzenean ekaitzak beldur nituen.
URAKANEK KALTE IZUGARRIAK ERAGIN DITZAKETE.HAIZEAK AUTOAK IRAUL DITZAKETE, HEGAZKINAK JAURAZKI, TEILATUAK ERAMAN, ZUHAITZAK ERROTIK ATERA ETA KOSTALDEAN OLATU HANDIAK SORTU:testuan ez delako ezer ulertzen. Eta ez dut ulertu ongi.
AGURRR
Biribilkatzen den aire -zutabe bat hodeitik jaiotzen da, buruz behera dagoen inbutuaren tankerakoa:buruz behera abesti batean gogorazi didalako.
BILATU DUDAN INFORMAZIOA
Definizioa eta ezaugarriak
Ekaitz tropikala, ziklona, urakana eta tifoia kontzeptuak, ezberdinak izan arren, hondamendi mota bera deskribatzen dute.
Funtsean, atmosferako aire zirkulazio itxi handiak aipatzen dira, eta bertan presio baxuak eta haize gogorrak uztartzen dira, erloju erlojuz kontrako noranzkoan bira egiten dutenak ipar hemisferioan eta erloju erlojuan. hego hemisferioan.
Sistema horiek Indiako eta Ozeano Bareko hegoaldean "zikloia" deritzo, "urakana" Ozeano Atlantikoko mendebaldean eta Ozeano Bareko ekialdean, eta "tifoia" Ozeano Bareko mendebaldean.
Urakanak eta tifoiak (hurrenez hurren, Karibeko eta Txinako Itsasoaren eskualdean sortutako ekaitzetarako izenak) ekaitz mota "zikloi tropikalak" dira.
Zikloi tropikal bat frontisaz kanpoko ekaitz sistema da, presio baxuaren, euri espiralen bandak eta haize gogorrak dituena. Normalean ur tropikal edo subtropikaletan sortzen da eta erloju erlojuz kontrako bira egiten du hego hemisferioan eta erlojuaren kontrako noranzkoan ipar hemisferioan. Sistemak indar handiagoa lortzen du askatutako beroarekin, aire hezea igoz eta honek dakarren ur lurruna kondentsatuz ("core core" ekaitz sistema). Horretarako, uraren tenperatura 27 ºC-tik gorakoa izan behar da.Zikloiak, urakanak eta tifoiak hainbat egun lehenago aurreikusi daitezke. Bere efektuak eskala handiko eta askotan oso suntsitzaileak dira, normalean uholdeak baino gehiago.
Lehenik eta behin, eraso labur eta txikian, haize altuek azpiegituretan eta etxebizitzetan kalte handiak eragiten dituzte, bereziki eraikin sendoagoetan. Ondoren, euri ugari eta uholdeak gertatzen dira, eta kostaldeko eskualde lautadetan ekaitzak.
Zikloien kasuan, leku jakin batera iristen direla ordu batzuk lehenago mehatxatutako populazioei soilik jakinarazi diezaieke. Jendeak maiz aukeratzen du azken unera arte itxarotea bere etxetik eta ondasunetatik irten aurretik. Hori dela eta, marea altuak eta istilu uholdeak ito diren heriotzaren bidesariak eta galera materialak oso handiak dira.
"Haizea indartsuek etxeak eta zubiak bota ditzakete eta autoak eta kamioiak irauli". Ez nekien zer zen irauli eta da.... Zerbaiten goiko aldea edo zatia beheko alde edo zati bihurtzen dela jarri.
ErantzunEzabatu"Egunero 50.000 ekaitz gertatzen dira, gutxi gorabehera". Niretzako dira asko.
"Urakanak". Urakanak ematen dirate beldurra.
"Tornadoak". Niretzat Tornadoak dira nola pelikula bat baino ez da.
1. "1970. urtean zikiloi tropikal batek (urakan edo tifoia) olatu izugarriak altxarazi zituen bandladesheko Ganges ibaiaren bokalean." pag.30.
ErantzunEzabatuZergatik ematen zait pena asko jendea hiltzen denean.
2. "Oso azkar, urakanak tamaina handiagotzen du, eta haizearen abiadura orduko 250 kilometro izatera hel dateke." pag.31.
Zergatik urakanak txikiak ba dira ez dira ain arriskutsua, baina handiagoa ba da alda izan oso arriskutsua.
"Batzuetan trumoiak eta tximistak izaten dira":Nik neukan ipuin batean Txarli eta bere lehengusina ohean zeuden gau trumoitsu batean. Bere lehengusinak izeba deitu zuen beraiekin ohera sartzeko, Txarlik beldurra zuela esanaz, baina egitan beldurra berak zeukan.Nik uste dut beldurra izatea ez dela ezer txarra eta ez dugula lotsatu behar.
ErantzunEzabatu"Elur jauziak sortzen dira":Ikusi nuen serie batean elurjauzi pilla zeuden.
"Metatzen": Ez nekien zer zen eta multzo bat egitea da, belar-meta bezala.
"hedarazten": Ez nekien zer zen eta hiztegian bilatu dut eta zabalaraztea da.
"milioi erdi bat pertsona baino gehiago hil ziren":Koronabirusarekin ere berdina gertatzen ari delako.
agur lagunak mua mua mua mua mua
Ainhoa naiz, agur!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Kaixo guztiei!!! zer moduz??
ErantzunEzabatuEKAITZAK
1. Nik "eta kalte handiak eta heriotzak ere ekar ditzake" aukeratu dut oso gogorra iruditzen zaidalako eta beldura ematen didalako.
2. Nik "Segundo bakoitzean, 100 tximistek seharkatzen dituzte hodeiak" aukeratu dut hori inposible iruditzen zaidalako.
URAKANAK
1. Nik "Milloi erdi bat perstsona baino gehiago hil ziren" aukeratu dut asko iruditzen zaidalako.
TORNADOAK
1. Nik "oinarria lurrazalean "saltoka" ibili ohi da" aukeratu dut ez dudalako ulertzen zer den "saltoka" esaldi honetan.
Kaixo lagunak ariane naiz.
ErantzunEzabatuEkaitzak
1.
"Batzutan trumoiak eta tximistak izaten dira".
Nik aukeratu dut azken bi gauetan ekaitz handiak etxetik ikusi ditudalako.
2.
"Hurakan handi batek 2.000 kilometrotik gorako zabalera izan dezake eta 2 edo 3 hasteko iraupena".
Nik aukeratu dut 2 edo 3 haste irauten badu, gende mila hilko delako.
3.
"Airezko espiralak goraka doaz begiaren inguruan"
Nik aukeratu dut espiralak oso oso politak iruditzen zaizkidalako.
4.
"Eguzki indartsua aire beroa eta hezea berotzen duenean, eta aire beroa hau atmosferan oso gora igotzen denean, hasten dira urakanak, gehienetan Atlantiko eta Ozeano Bareko eskualde tropikalen, mendebaldean".
Nik aukeratu du beti nahi nuelako jakin nola eta non sortzen ziren urakanak.
Kaixo lagunak eta Iosu
ErantzunEzabatuPagina 30-" Egunero 50.000 ekaitz gertatzen dira, gutxi gorabehera".
Aukeratu dut zergatik iruditzen zait ekaitz asko.
Pagina 30- "1970. Urtean zikloi tropikal batek ( urakan edo tifoia) olatu izugarriak altxarazi zituen.
Milioi erdi bat pertsona baino gehiago hil ziren". Aukeratu dut zen iruditzen zaidala hil zirela pertsona asko.
Agur lagunak eta Iosu.
Kaixo guztioi Mara náiz
ErantzunEzabatuESALDIA:Ekaitzak.
ZERGATIK:Nire amari beldurra ematen dizkiotelako.
ESALDIA: Urakan handi batek 2.000 kilometrotik gorako zabalera izan dezake eta bi ed9 hiru asteko iraupena.
ZERGATIK:Ez dudalako imaginatzen hiru aste urakan batekin.
ESALDIA:(Marrazkia)
ZERGATIK:¿Zergatik daude + eta -ikurrak?
ESALDIA:Urakanak
ZERGATIK:Beldurra ematen didatelako.
ESALDIA:Urakanak kalte handiak eragin ditzakete.
ZERGATIK:Ikusi nuen pelikula btean urakan batek etxe bat itsasora botatzen duelako.
Agur guztioi
TERTULIA ZIENTIFIKOA:
ErantzunEzabatu“ Egunero 50.000 ekaitz gertatzen dira, gutxi gora behera. Segundo bakoitzean, 100 tximistek zeharkatzen dituzte hodeiak edo lurrazalera heltzen dira. “ Harrituta geratu naizelako hain beste ekaitz eta tximistekin dembora hain txiki batean.
(Urakan handi batek 2.000 kilometroko gora zabalera izan dezakeneta bi edo hiru asteko iraupena)
ErantzunEzabatuaukeratu dut arrigarria iruditzen zaidalako hain handia izatea eta ere iraupen oso handia delako.
(Egunero 50.000 ekaitz gertatzen dira,gutxi gorabehera. Segundo bakoitzean, 100 tximistek zeharkatzen dituzte hodeiak edo lurrazalera heltzen dira.)
aukeratu dut arrigarria delako segundo honetan 100 tximista lurrera ailegatu direla esatea.
(Milioi erdi bat pertsona baino gehiago hil ziren)
Pertsona asko iruditzen zaizkit.
(400 kilometro orduko abiadura baino handiagoa dutenean)
hori abiadura asko iruditzen zait eta horregatik aukeratu dut.
Kaixo lagunak
ErantzunEzabatuEkaitza: zeinen orain duela gutzi erori zen nire etze ondoan ekaitza bat
Trumoi –ekaitza tipikoa berriz 5-10 kilometroko zabalera izan ohi du, eta ordu batzuk iraun daitezke: zeinen orrelako edo antzeko testu bat aurkitu dut liburu batean.
Egileak iruzkina kendu du.
ErantzunEzabatuKAIXO IOSU ETA LAGUNAK!!!!!!!!!!!!!!!!!!
ErantzunEzabatuIzen burua "EKAITZA": Beldurra izan dut beti tornadoak eta urakanak tximistak.
"Oso azkar, urakanak tamaina handiagotzen du, eta haizearen abiadura horduko 250 izatera hel daiteke . Imajinatu zure haurrean horrelako urakan edo tornado bat, beldur asko ematen du, gainera 250 izatera hel daiteke.
TERTULIA ZIENTIFIKOA
ErantzunEzabatu1.- “EKAITZAK”
- Egun hauetan ia egunero ekaitzak ditugulako eta momentu ona da ikasteko ekaitza zer den.
2.-Tximisten irudia.
- Arraroa iruditzen zaidalako gehi eta ken ikurrak agertzea irudian.
3.-“Tximistaren beroak inguruko haizea azkar hedarazten du, eta trumoiaren zarata sortu”.
- Ez dut ulertzen tximistak zergaitik duen beroa, ekitzak hotzatik sortzen badira
4.-“Tximista batek 100 milioi volteko, edo gehiagoko, potentzial-diferentzia du, eta segundo baten bostena irauten du”.
- Ongi iruditzen zait ikastea eguraldia eta testuetan agertzea matematikan ikasten ari garen gauzak, adibidez, zatikiak.
5.-“Ganges ibaiaren bokalean”
- Ez nekien Ganges ibaia esistitzen zela, inoiz ez dut ikusi mapan. Internetan bilatu dugu eta ikusi dut oso zikina dagoela eta Juneren aitak irakatsi zigun erreziklatu behar dugula ibaiak, itsasoak eta hondartzak ez zikintzeko.